Chí phèo thời đại (chương 2)






Chương 2

Đứa con hoang

Bà cô già đi làm việc vặt trong làng, định bụng có ai hỏi thị Nở đâu thì bảo rằng nó ốm, bệnh thời khí chướng nước gì đó nên bụng trương ra, đang tìm thầy chạy thuốc. Thị Nở xấu người nhưng khoẻ mạnh và được cái siêng năng cần mẫn. Những nhà khá giả trong làng thường hay thuê mướn thị làm các việc vặt trong nhà. Nhờ vậy hai cô cháu có được hạt cơm và đồng ra đồng vào, nhất là trong những ngày mùa đồng áng bận việc. Không có việc thì thị lại xuống bờ sông mò cua bắt ốc. Con lớn đem đi đổi lấy gạo. Con nhỏ thì làm mắm làm muối ăn cũng sống tạm qua ngày. Chiều chiều rảnh rỗi, hai cô cháu chịu khó ra chăm sóc mảnh đất con quanh nhà trồng thêm ngọn rau cọng hành. Căn lều của Chí Phèo bện cạnh lúc này đã mục nát như muốn đổ ụp xuống. Mảnh đất chó ỉa của gã không người chăm sóc, cây cỏ mọc um tùm hoang dại. Thị Nở tiếc của giời, muốn chiếm lấy làm của riêng, may ra có thêm đồng ra đồng vào. Thị chỉ vào bụng bảo mụ cô già :

- Chả đáng bao nhiêu, nhưng nó cũng là hương hoả của con gã. Mình phải ra chiếm lấy không dân làng lại bảo đất hoang mà cuỗm mất đi thì uổng.

Mụ cô già hốt hoảng :

- Này nhé, chớ có dại. Mày mà ra nhận mảnh đất ấy thì có lôi thôi to với nhà lý Cường. Trước đây, chính lão Bá Kiến phải thí cho Chí Phèo cái miếng đất ấy vì ngán cái tật cào mặt ăn vạ lấy tiền uống rượu. Gã đưọc thể đi đòi nợ cho lão thì lão cho gã mảnh đất cắm dùi ấy. Mày đụng đến có khác gì đi thú tội.Trong làng chưa ai biết mày có chửa, bây giờ mày lấy đất của gã thì ăn nói làm sao ? Chả lẽ bảo lấy làm của thừa tự cho đứa con trong bụng thì đúng là lạy ông tôi ở bụi này. Thôi con ạ ! Nó vừa bằng cái dạng háng có đáng gì. Để bị phạt vạ còn nặng tội gấp trăm lần. Nhân thiên hạ chưa biết thì cố mà giấu . Lúc này cái bụng mày bắt đầu căng ra rồi đó ,liệu mà lánh mặt. Công việc vặt bấy lâu trong các nhà giầu thuê mướn từ giờ để tao lo liệu. Mày chỉ nên ra sông xúc con tôm cái tép được rồi. Thật đúng là con dại cái mang.

Nhưng mụ biết dối thiên hạ cũng chẳng được lâu. Cái bụng Thị Nở càng lớn thì nỗi sợ bị phạt vạ càng to. E dân làng sinh nghi, mụ kéo thị ra lò gạch bảo :

- Mày ra đây ở chờ đẻ xong. Khuất mặt, dân làng, họ khỏi dị nghị. Đẻ rồi thì bóp mũi nó hay đem cho đi cho khuất mắt . Ba mươi mấy tuổi rồi còn đú đởn cho lắm vào, khổ lây đến cả tao.

- Rõ nỡm chửa ! Ai khiến mụ lo .Tôi đẻ tôi nuôi. Chả gì nó cũng là con của mẹ Nở.

- Để coi, mày có nuôi nổi nó không. Hay rồi lại đến tay gái già này. Mày sinh ra nó là người chứ là khúc gỗ đâu mà cất giấu mãi được ?

Rồi cũng đến ngày thị đẻ. Trời sanh voi trời sanh cỏ. Thị đẻ dễ như gà, cục tác vài tiếng là xong. Thị dở hơi nhưng lại khoẻ như trâu. Còn hơ lửa ,thị đã nhìn lom lom vào đứa con đỏ hỏn và nhận ra cái mặt nhòn nhọn y như mặt thị, cặp mắt xếch kia thì đúng của gã Chí Phèo.Da mặt còn non mà đã chai như đít khỉ. Thị thầm thì mặt này lì lợm phải biết. Y thị nhìn cuống nhau trên rốn đứa trẻ,cầm trên tay lẩm bẩm:

- Chí Phèo mà còn sống thì gã đã đem nhắm rượu

Đoạn thị nghĩ ngợi. Có khi gã đang thèm dỏ giãi ở dưới đó. Hay là mình gửi xuống cho gã ? Dù chưa bái thân bái đường cũng đã có thể coi là có tình ổ rơm, nghĩa « kêu làng » , già nhân ngãi, non vợ chồng.. Để gã thèm rượu thèm thịt cũng tội. Nghĩ là làm liền. Thị bỏ hai xu ra mua một cút rượu tưới lên mả, lại đem cuốc xẻng ra chôn cái nhau ngay trước mả Chí Phèo.Rồi cũng khấn vái lẩm bẩm chi đó. Đã bảo thị dở hơi.

Mụ cô già thì cứ chờ tối đến, nhìn trước nhìn sau thấy không còn bóng người mới lần theo bờ bãi mà đi tắt qua khu mả hoang để tiếp tế, khi thì ít gạo, lúc vài củ khoai,khúc sắn hay lọ mắm mới làm ,dăm ba hột muối. Kịp thấy đứa cháu đẻ đái xong xuôi, mẹ tròn con vuông, mụ hỏi :

- Sao mày không đem cho đi. Hai mồm ăn đã đủ chết, giờ lại

thêm một mồm nữa. Có mà rã họng.Tao già rồi, không còn tay

chân sức lực đâu mà nuôi thêm người nữa.

Dở thì dở , thị Nở vẫn có tình mẹ con quyến luyến, thị trả lời :

- Ai nỡ đem cho. Mụ không phải nuôi. Con tôi đẻ tôi nuôi.

- Nói ngang như cua bò thế có chó nó nghe. Mày nằm đó ôm nó thì của đâu bỏ vào mồm ?Lại ngộ nhỡ dân làng khám phá ra mày chửa hoang thì sao ?.Lão Bá Kiến chết rồi, nhưng thằng lý Cường con nó cũng đáo để lắm . Qua mặt nó không dễ. Nó mà biết được thì chẳng còn biết…xoay xở ra sao ?

Nói tới đây, mụ cô già sợ hãi không dám nghĩ tiếp.

- Tới đó hẵng hay. Mụ cứ lo bò trắng răng.

- Thôi mặc xác mày. - Mụ cô già thở dài –Nói chuyện phải trái với mày như nói với đầu gối. Đã đặt cho nó tên gì chưa?

Thị Nở lúc này mới ngẩn người ra. Trong đầu thị chẳng hề nghĩ đến chuyện ấy. Đặt tên gì bây giờ ?

Thị gọi là thằng chó con . Mới sanh đã phảng phất mùi chó và rượu. Thật bố nào con nấy. Thị nhớ lại cái chuyện ngủ bờ sông. Thị đã kêu làng. Chí Phèo còn kêu làng to hơn . Nghĩ lại, thị thấy xấu hổ, mà lại thinh thích.Có lẽ có nó vì cái đêm ngủ bờ ấy thì phải ? Hay gọi nó là thằng ‘ Bờ’ ? Rồi thị lại sợ người ta biết chuyện ‘ kêu làng’ với Chí Phèo của thị. Vậy thì không được.Cũng vì cái chuyện « kêu làng » lúc ấy mà bây giờ mới lòi ra thằng chó con này. Chí Phèo họ gì nhỉ ? Thị không biết. Chưa bao giờ hỏi. Có hỏi chưa chắc gã nói thật. Ờ mà cần chó gì. KHố rách áo ôm chứ vương tướng gì mà tên với họ. Còn chuyện nuôi nó hả, Giời sanh voi giời sanh cỏ. Chí Phèo bố nó là thằng con hoang, có ai đoái hoài săn sóc tời mà gã cũng lớn lên như cỏ cây ? Vài hôm nữa thị khoẻ lại thì khắc kiếm ra cơm gạo chứ có gì phải lo. Thị lại nhớ cũng vì thích cái chuyện ngủ bờ ấy mà thị mới thấy thương thương gã Chí Phèo, mới nấu cháo hành cho Chí Phèo. Vợ chồng thì chưa nên, nhưng một ngày cũng là nghĩa. Thị ở với gã suốt tuần.Thế chả có tình nghĩa à ?Tình nghĩa cháo hành.. Vậy mới có thằng chó con này. Vậy thị gọi nó là ‘Hành’ ,:thằng Cháo Hành.

Thị nói cho bà cô nghe ý nghĩ của thị, mụ cười ngắc nghẻo :

- Xời ơi, cháo hành ,với cháo tỏi. Ối, mà lộn vào cái giống Chí

Phèo thì cháo hành hay cháo thí , cháo nào chả là cháo, bố nó là Chí Phèo, sao không đặt nó là thằng Chí gan, chí ruột? Mà thôi mặc mày. Liệu mà giấu biến nó đi. Để nó chường mặt ra, cả làng cả xóm biết , có mà chết với gã lý Cường.

Mụ đi về nhà, trong bụng vẫn nơm nớp lo. Phải kiếm cách nào chứ? Ngộ nhỡ dân làng biết thì có nước tiêu tán nhà cửa, rồi đi ăn mày. Không khéo còn đi tù nữa không chừng.

Thằng bé con hệt như bố, và dù thiếu ăn thiếu mặc, sống vất va vất vưởng vẫn lớn như thổi. Khi nó đủ cứng cáp để bò lanh quanh, thị Nở kiếm đâu được con chó con nuôi cho chúng hủ hỉ chơi đùa với nhau, trong những lúc thị phải đi quanh quẩn kiếm ăn. Vào những ngày mùa hái gặt, có lúc bận bịu, thị múc tô cháo ra định cho con ăn, loay hoay để quên đó rồi đi làm, ở nhà đứa bé và con chó đứa bốc đứa liếm, cùng ăn chung một tô.. Thế mà nó chẳng đau ốm bệnh tật .Ngày tháng qua đi lặng lẽ , thị Nở ban ngày đi làm việc quanh làng ,lúc thì kiếm củ khoai củ ráy, lúc đi làm ba việc lặt vặt cho những nhà khá giả trong làng lại đá qua nhà mụ cô già nhờ thỉnh thoảng đáo qua để mắt trông trẻ.

Một hôm, trong làng Vũ Đại, có con trâu bỗng nổi chứng điên, chạy tràn về bãi tha ma nơi có lò gạch bỏ hoang. Lũ người đi đuổi trâu ngang qua đó tình cờ nghe có tiếng trẻ con oe oé lấy làm lạ lắm.Cánh mả hoang này lâu nay lại có cảnh ma trêu quỷ hờn chắc? Nắm được con trâu điên, trên đường dắt nó trở về làng, cậy đông họ quên sợ hãi tiến lại gần lò gạch xem người hay ma trong đó.. Họ khám phá thấy thị Nở và đứa trẻ trong lò gạch. Dân làng Vũ Đại từ hôm ấy đồn ầm lên về việc ấy khiến lý Cường phải kêu trương tuần gọi bà cô già đến đình làng tra hỏi. Mụ cô già biết rằng việc này trước sau cũng phải đến,nhiều đêm mất ngủ, mụ đã nghĩ ngợi tính toán. Cuối cùng mụ đã tìm ra lối thoát. . Mụ dặn dò Thị Nở có ai đến tra hỏi về thằng bé cứ bảo nó là của mụ gửi gấm, thị chỉ biết nuôi . Tất cả để mụ lo liệu.

Lý Cường lại cho người đi bắt thị Nở , đưa thị ra đình tra hỏi. Lý Cường quát hỏi :

- Thị Nở kia ! ra đứa bé kia ở đâu chui ra vậy ? Có phải thị chửa hoang đẻ nó ra không ? Khôn hồn hãy khai hết sự thật ? Ai là cha nó ? May ra ta nể tình phạt nhẹ. Nếu phát hiện thị gian dối, thì nên nhớ pháp bất vị thân.Có là người nhà ta cũng chẳng tha. Ngươi sẽ bị phạt nặng gấp ba.

Nhớ lời dặn của mụ cô già, thị Nở lạnh lùng trả lời :

- Tôi không biết. Mụ cô già giao nó cho tôi, bảo nuôi thì tôi nuôi.Còn muốn biết nó chui ở đâu ra thì cứ mụ mà hỏi.

Nói rồi thị ngậm miệng, hỏi gì cũng không nói nữa. Bất đắc dĩ, lý Cường phải vời bà cô già ra đình. Hỏi đến mụ thì mụ trả lời :

- Bẩm ông lý, có làng nước chứng giám, tôi già cả rồi còn đẻ đái gì được. Cái đĩ Nở nhà tôi thì nó xấu như ma lem, lại dở dở ương ương, cho không cũng không ai thèm. Không tin, ai muốn tôi cho không đó.Khỏi cần tiền cưới tiền cheo. Ông lý thử tìm xem cả làng Vũ Đại coi ai làm nó chửa được.

- Thế thì đứa bé này ở đâu đến ? – Lý Cướng gặng hỏi – Chả nhẽ nó ở trên giời rơi xuống ? Hay mụ lại bảo ai đó đem bỏ ngoài đường rồi mụ nhặt về ? Nhà mụ xác xơ, cơm chưa đủ nhét kẽ miệng thì làm quái gì có từ tâm đi nhặt một đứa bé ngoài đường về nuôi chứ ?

- Dạ ! nếu ông lý muốn biết cặn kẽ thì mụ già tôi không dám giấu. Câu chuyện có hơi dài.Chả là thế này, - Bà cô già đáp - Ông Lý biết mẹ Dậu ở làng bên chứ ? Cái con bé đã có ba đứa con , thế nhưng mặt mũi cũng tạm gọi có tí nhan sắc, chỉ phải cái tội nghèo, còn thằng chồng cứ ốm quặt ốm quẹo chẳng làm ăn gì được đến nỗi không tiền thuốc thang , lại cả không có tiền đóng sưu nộp thuế rốt cuộc phải bán cả con lẫn ổ chó để đi nộp thuế thân cho chồng í mà. Lần này nó lại đẻ nữa mà nuôi không nổi. Nó thấy tôi cô quạnh nên van nài nuôi giùm . Tôi già cả mắt mủi kém cỏi, lại chửa trông coi con nít bao giờ nên tay chân cứ luống ca luống cuống không biết làm gì mới bảo con đĩ cháu nó còn trẻ trung mạnh khoẻ coi giữ hộ.

- Mụ điêu ngoa quá ! – Lý Cường quát – con mẹ Dậu thì ai chả biết. Nhưng thằng chồng đã chết thẳng cẳng từ tám hoánh rồi thì nó chửa đẻ sao được ? Hay nó lại chửa hoang với ai ? Ăn vụng không biết chùi mép thì phải văn tự về làng bên đó để quan sai họ lôi ra hỏi tội cho chết mẹ nó đi ấy chứ ?

- Giời ơi ! Thế ông lý không biết chuyện sao ? - Rồi mụ tiến lại gần lý Cường thì thầm vào tai .

- Con mẹ Dậu có chửa với ai ông lý biết không ? người ta rỉ tai nhau là nó có chửa với Lão Hách ở làng Đại Chung Cái lão cai quyền thế nhất nhì trong làng đó.. Chuyện như thế này :Mẹ Dậu bán cả con và chó rồi vẫn thiếu nợ mà chồng vẫn vào tù. Túng thế, chị bỏ lại hai đứa con dại để đi làm vú cho mẹ ông nghị Quế. Bà này già khú đế , không còn cơm cháo gì được , phải sống nhờ sữa. Chị Dậu tuy nghèo , bữa đói bữa no, nhưng được cái sữa của chị sau khi khám nghiệm thật tuyệt hảo, rất tốt cho người già. Tưởng đã được yên thân, không ngờ lão Nghị thuộc týp sợ vợ lại rất thèm chị. Một đêm, lợi dụng vợ phải đi hầu quan phủ, lão mò đến căn buồng chị đang ngủ để mò với câu nói nổi tiếng :

- Tao đây,. Cụ đây. Tắt đèn, nhà ngói cũng như nhà tranh. Tao không cần gì cái đó (Tắt đèn – Ngô tất Tố) .

Đúng lúc đó mụ vợ trở về, giải thoát cho chị khỏi thất tiết với chồng. Lão nghị cay lắm. Lão tồng cổ chị ra ngoài đường không cho một cắc bạc. Chị Dậu về nhà thì anh Dậu bị tra tấn và bệnh hoạn đã chết rũ trong tù. Chôn cất chồng đến cái chiếu bó cũng không có.Quẫn chí, chị hết đường, vào nhà lão Hách . Chị bảo chả còn gì để bán nữa, có mỗi cái thân này đem bán nốt. Vợ lão Hách đã toan không nhận vì nhà lão chả thiếu người làm. Bỗng dưng cai Hách đi ngang, nhìn thấy chị thì lão nuốt nước bọt. Nó nghèo khổ mà cứ hơ hớ thế kia, trông ngon lành tệ. Chẳng như vợ lão, hốc cho lắm của bổ vào, béo múp míp như con nái xề, mỗi lần phải phục vụ chuyện chăn gối với ả, lão chỉ thấy đó là một đống mỡ, tởm lợm đến tận cổ..

Lão có ngay tà ý trong đầu. Lão bảo vợ :

- Nhà mang tiếng có da có thịt mà nó tụ lại ở bụng, ở mông, ở chỗ nào ấy, còn vú vê lại không đủ sữa cho con bú. Nhà thử nhìn coi cặp vú nó kìa !Người thì gầy gò mà vú căng sưã tràn cả ra ngoài. Ngữ ấy cho ăn uống đầy đủ mà làm vú em thì thằng Ngọ nhà mình chả bao giờ khát sữa..

Bà vợ liếc xéo chồng :

- Con nó bú hay ông muốn bú nó ? Tôi lại còn lạ gì cái tính dê xồm của ông nữa. Thấy gái như mèo thấy mỡ. Thứ đàn ông gì như chó tháng Tám , thiếu đàn bà một đêm đã bức sốt không chịu được

- Ơ cái mụ này nói năng gì lạ ? Tao như thế này mà đi thèm cái con mụ rách rưới ấy à ?Nhà cũng vừa vừa phải phải thôi. Cái máu hoạn thư của nhà gì mà ghê gớm thế ? Ghen tuông cả với đưá ăn mày.

- Ai thèm ghen với cái đồ bẩn thỉu đó . Có điều cái bản mặt trẻ không tha già không thương của ông thì ai mà không rành,phải đề phòng trước. - Mụ vợ cầm con dao díp dứ vào mặt lão. - Để cho nó vào nhà. Nó mà lộn xộn với ông là tôi thiến ông, còn nó thì tôi cắt tiết.

Thế là mẹ Dậu đuợc làm vú em. Thật ra,trong nhà , thằng Ngọ không thiếu sữa.Nó đã lên năm vẫn còn nhõng nhẹo đòi bú. Thật ra răng cả đấu, nhai được mọi thứ rồi chứ còn bé bỏng gì. Cần sữa thì vợ lão không có , đã có sữa bò sữa tây.Lão Hách thiếu gì tiền. Nhưng lão thuộc loại dê chúa. Thấy của lạ thì thèm .Thằng Ngọ con lão chưa ráo máu đầu cũng đã trổ mòi có tính y bố.. Mỗi lần tới bữa chị cho nó bú là một cực hình,miệng nó ngậm một vú, còn tay mân mê vú khác. Trăm lần như một, nó day dứt cái đầu vú chẳng bao giờ nó chịu nhả ra cho đến khi chị Dậu phải lạy lục năn nỉ.. Ban ngày thì nó đòi cõng nó đi chơi, đêm thì bắt chị ôm nó vào giường ru ngủ. . Lão Hách thì mắt trước mắt sau trông chừng mụ vợ, có vẻ ghen cả với thằng con. – Bú mớm gì mà suốt ngày – Lão càu nhàu lẩm bẩm. Dậu chết chồng lúc còn trẻ, mới có hăm lăm ,đói ăn mà ,nhìn thật man dại. Ở nhà lão Hách dù chỉ có được cơm thừa canh cặn , người vẫn tròn trĩnh ra, da mặt từ từ nhả nắng, ngày càng trắng da dài tóc.Lão Hách càng lên cơn lợn lòng háo hức.Lão nghĩ bụng, ăn cao lương mỹ vị, thịt cá ê hề mãi cũng chán.Lão đâm thèm cơm hẩm với dưa cà mắm muối.Xem nó ra sao ?Lão nghĩ thầm trong bụng :

- Ngữ này mà đem lụa là son phấn dán vào thì cái đám tiểu thư khuê các ở thành vị tất đã qua mặt. Mà cái đám ấy đỏng đa đỏng đảnh, chỉ có ăn chơi , thịt da nhão nhoét. Còn coi nó kìa, làm lụng nhiều, da dẻ nó căng ra như muốn nứt quần nứt áo. Thật là tấm thân tràn đầy sinh lực.

Càng nhìn Dậu, lão càng thấy bứt rứt, đứng ngồi không yên. Không được ăn nằm với nó một đêm, con người lão chắc nổ tung . Lão phải tính kế. Lão nhất đinh phải tìm ra kế.Để tránh ánh mắt tò mò ghen hờn của mụ vợ phì lũ tinh quái, đêm đêm, biết tính mụ vợ mát da mát thịt, giống như gà chửa tối đã lên chuồng, mụ leo lên giường chưa đầy năm phút đã ngáy pho pho, lão nại cớ bận rộn phải làm thêm việc giấy tờ sổ sách để ở lại thư phòng đến khuya,ra hiệu cho thằng hầu thân cận phải canh chừng mụ vợ cho lão, chỉ cho mình chị Dậu ra hầu hạ điếu đóm trà nước.. Lão hất hàm bảo Dậu:

- Thằng Ngọ không cần sữa của mày,nhưng tao cần mày. Nhớ tuyệt đối ngoan ngoãn, tao bảo gì thì làm nấy thì sẽ có thưởng..Liệu hồn câm cái mõm lại thì tao cho ở lại mà kiếm cơm kiếm cháo, lộn xộn chống đối tao đuổi cổ, còn cho đi tù mọt gông.

Rồi mặc chị van xin lạy lục là chồng mới chết, con còn đang đại trở, xin ông thương lấy con kẻo chồng con nó không nhắm mắt được. Lão cứ đè chị ra. Đúng như lão mơ ước, cái con nhỏ quê kệch này làm lão thích thú đến điên người.Dậu đành ngậm bồ hòn làm ngọt vì nhà cửa đã tan nát. Con cái mỗi đứa một nơi không biết lưu lạc phân tán nơi nào.

Được mấy tháng thì chị Dậu có chửa Khi bụng chị to ra thì lão bắt đầu sợ. Con lợn lòng đã thoả chí, lão không còn thấy người đàn bà quê mùa đáng giá nữa, lão bèn kiếm cớ chạy làng. Lão gọi lên nhà , đưa cho chị mấy đồng bạc rồi bảo kiếm chỗ đi đâu cho khuất mắt, chớ để cho con vợ lão biết được thì nát thây. Mụ vợ của lão bấy lâu bị che mắt, bây giờ biết được sự thật, mụ lồng lộn lên đòi xé xác « con đĩ rạc » ra hàng trăm mảnh. Dậu vô cùng kinh hãi. Nó chạy qua tôi khóc lóc năn nỉ quá, tôi thương tình nên lỡ nhận giúp nuôi đứa bé cho nó nó. Đầu đuôi chỉ có thế. Nếu ông lý không tin hoặc muốn bắt tội đứa bé thì cứ qua gặp lão Hách mà hỏi.

Ai chứ lão Hách, lão Hào làng bên thì chả cứ lý Cường, thiên hạ đều kiềng mặt.Lý Cường không muốn đụng mặt hai lão này chứ đừng nói chuyện tra hỏi. Tuy vậy, hắn cũng doạ :

- Có thật không đó ?Chuyện mụ kể y như tiểu thuyết của lão Nam Cao thế ! Mụ mà bịa chuyện là vào nhà pha mà nằm đó nghe chưa. Đây không phải là chuyện đùa.

- Dạ thưa cụ lý ! Thật đấy ạ ! Tôi là kẻ mù chữ thì biết gì đến Nam Cao Bắc thấp mà bịa.Cụ Lý không tin thì cứ qua làng bên mà hỏi. Tôi còn ở đây, có chạy đi đâu khỏi cái làng Vũ Đại này.

Tuy vậy, lý Cường cũng nói cứng :

- Mụ định doạ ta đấy phỏng ? Lão Hào lão Hách hay lão Thiên lão Địa nào đi nữa mà làm bậy cũng còn có pháp luật. Đường đường một ông lý như ta lại sợ họ sao ? Có điều, nói cho mụ biết. Con mẹ Dậu đã chửa hoang thì ở đâu cũng phải trói gô nó lại mà lôi ra xử tội. Bây giờ mụ giấu nó ở đâu thì phải khai ra. Nó không thuộc làng Vũ Đại thì ta « xức » giấy về làng cho họ xử nó. Lúc ấy mụ phải ra làm nhân chứng.

- Nói của đáng tội, chị Dậu khi giao đứa bé cho tôi xong nó đã trốn mất tăm hơi. Ở lại e không toàn mạng với mụ vợ lão Hách. Các ngài bên ấy e to chuyện mang tiếng nên cũng đã dàn xếp xong. Tôi trộm nghĩ làng Vũ Đại chúng ta chả nên dại dột dây dưa vào làm gì. Như thế đã đủ chứng tỏ cho ông lý là cô cháu tôi hoàn toàn vô tội đấy nhé.Tội cho cái thân già này, chỉ vì thương người mà đem hoạ vào thân.

Lý Cường bèn tạm dằn lòng :

- Mụ cũng thuộc tay mồm loa mép giải lắm. Khộng hiểu có thể tin được mấy phần câu chuyện thêu dệt của mụ đây.Thôi được.Chưa có chứng cớ thì tạm tha cho mụ cái tội chửa hoang. Ta mà biết được mu có điều dối trá điêu ngoa thì ta lấy kìm rút luỡi mụ ra nghe chửa ? Nhưng đứa con hoang mụ nuôi lại là vấn đề khác. Lệ làng xưa nay vẫn nghiêm,không thể lờn mặt.Con hoang rành rành ra đó.Chối vào đâu. Cho mụ một thời gian từ giờ đến cuối năm phải tống khứ đứa trẻ đi. Nó là con của ai cũng mặc.. Làng Vũ Đại này không phải chỗ cho những chuyện vãi…đại như cái kiểu mèo mả gà đồng thế . Gã Chí Phèo trước cũng là một thằng con hoang, từ đâu đến chẳng ai biết. Thế rồi gã đến quậy nát cả cái làng Vũ Đại này. Rồi gã đâm chết cha ta. Biết đâu thằng con hoang này lớn lên chả cầm dao đến giết ta. Tống cổ nó đi. Vũ Đại này không thể có lắm con hoang vậy được.

Mụ cô già vâng dạ ra về, Vừa đi mụ vừa suy nghĩ lo lắng. . Thành chuyện to chứ chẳng chơi. Làm cách nào tống khứ thằng bé đi. Cái con Thị Nở nửa tỉnh nửa dại mà cứ quấn quýt với con nó mới chết. . Làm sao dứt được nó ra ? Rồi đem nó đi đâu? Bỏ đại nó ngoài đường thì quả nặng tội. Thà chịu phạt mất nhà mất đất, ai nỡ lòng làm chuyện bất nhân vô đạo thế. Thật là khó xử. Lại tội vạ đến cái thân già này thôi.

(Xem tiếp chương 3)


Chí phèo thời đại (chương 1)


Chí phèo thời đại

Lời tựa:

Lời quê góp nhặt dông dài,

Mua vui cũng được một vài trống canh. (Kiều)

Khi ngồi viết tập truyện trào phúng này, người viết chỉ ước mong như hai câu thơ Kiều trích ở trên, hy vọng mua vui cho độc giả một ít giây phút cho tâm trí thảnh thơi sau những giờ phút làm việc căng thẳng , mệt mỏi trong cuộc sống đa đoan hiện tại. Là một truyện trào phúng , tất cả các nhân vật, địa hình, tình tiết của tập truyện đều là hư cấu, hoặc do chính người viết tự tạo, hoặc vay mượn từ các nhân vật cũng hoàn toàn tưởng tượng từ các văn nghệ sĩ tiền bối rât xa xưa như Nam Cao, Ngô Tất Tố, Vũ Trọng Phụng…

Vì vậy, toàn bộ tập truyện đều là sản phẩm giả tưởng. Thảng hoặc có sự trùng hợp nào đó trên thực tế về các tên tuổi, địa danh , sự kiện hoàn toàn là sự ngẫu nhiên . Xin quý bạn đọc thông cảm và xin được cám ơn sự độ lượng của các nhà văn tiền bối và gia đình trong sự vay mượn kể trên.

Chương 1

Thị Nở kêu làng.

- Nói dại,nếu mình chửa,bây giờ hắn chết rồi, thì làm ăn thế nào?( Chí Phèo,tuyển tập Nam Cao).

Thị Nở nhìn trộm bà cô già, liếc nhanh xuống bụng và nghĩ thầm ,ngay cái hôm Chí Phèo , Bá Kiến giết nhau.Chôn cất hai người được ít lâu, thị thấy trong người khang khác, nó khó chịu làm sao ấy,cơm nước lúc thường bữa đói bữa no,lúc nào cũng thòm thèm, bây giờ lại chê, lâu lâu còn ợ chua,buồn mửa. Bà cô già hôm ấy còn chỉ tận mặt con cháu gái mà đay nghiến:

- Phúc đời nhà mày con nhé. Chả ôm lấy ông Chí Phèo( Chí Phèo,tuyển tập Nam Cao).

Lúc này thấy cô cháu ói mửa thì mụ thật sự hoảng hốt:

- Mày làm sao thế, con đĩ dại kia! Thế nào mà mày lại thổ?

- Ốm chứ làm sao!Có Ốm mới thổ. Thổ ra mới khỏi ốm. mụ hỏi đến lạ! Chí Phèo hôm nọ cũng mửa thốc mửa tháo! May cứu kịp không thì lão đã chết dí ngay đêm ấy rồi, còn sức đâu mà đi giết Bá Kiến.

Nghe thị Nở nói vậy, bà cô càng chết điếng. Mụ hỏi vặn:

- Vậy ra mày đã ăn nằm với nó thật? - Rồi mụ tru tréo – Tiên sư cha con đĩ dở hơi kia,tưởng mày nhịn được. Đã nhịn mấy chục năm rồi thì nhịn luôn đi. Hoá ra đã chui vào ổ rơm lăn lộn hủ hoá với nó rồi? Mày bôi gio giát trấu vào mặt tao, vào danh giá dòng họ đấy phỏng?.. Đĩ ơi là đĩ!

Thị Nở bị chửi bèn nổi cơn tam bành, thị chửi toáng lên::,

- Danh gì cái thứ nạ dòng. Dòng kiết lõ đít thì có. Mụ thử chui vào bếp coi có còn tí gio nào không,thóc không có lấy một hột thì trấu ở đâu ra mà giát?. Tôi có đánh đĩ thì mặc xác tôi. Dính gì tới mụ?Mụ già mốc già meo không ai thèm rờ chứ báu cái gì? Có mà cái danh chó…lẹo, cái giá mèo gào. Thử thằng già nào mò đến mụ coi mụ có động cỡn lên không?

- Này con đĩ rạc kia! Mày chửi tao đấy phỏng?Vậy ra suốt cả tuần tao đi vắng, tối tối mày mò mẫm đến thậm thụt với nó. Đã đĩ trôn bây giờ lại còn muốn đĩ miệng già hàm nữa phải không?.

- Thích thì đến. Việc gì phải thậm thụt? Đây chẳng phải mò. Bà đi vắng, đây ở một mình buồn. Lão bảo đến ở với lão cho vui thì đây đến ở.

Bà cô nghe vậy thì chì chiết:

- Đúng là quân ngứa nghề, đồ đĩ dại. Rõ thứ mặt dầy không biết trơ, mồm nhơ không biết nhuốc.Lăn lộn đú đởn với nó đến cả tuần lễ. Bây giờ thì mày bắt đầu mửa.Đích thị mày ốm nghén. Mày có chửa rồi phải không?

- Không biết! Mụ lắm mồm quá. Câm đi có được không?

Thế là bà cô già chu chéo :

- Cha tiên nhân bố con đĩ dài đĩ rạc kia. Mày đi ngủ với giai. Chẳng thà mày giết tao, còn hơn mày đi làm chuyện bại luân bại lý. Thật nhục nhã cho tổ tiên ông bà . Sao không chết đi cho khuất mắt.

Thị Nở thấy bà cô già làm dữ, đã không ra vẻ sợ lại còn nổi cơn tam bành. Thị vỗ bèm bẹp vào cái váy đụp tả tơi:

- Chết này ! Mụ già khốn khiếp.Mụ rủa ai chết ? Mụ chết đi thì có. Đàn bà thì phải chửa. Vậy đã chết ai ? Không chồng mà chửa mới ngoan, có chồng mà chửa thế gìan chuyện thường.Đây chửa thì đây đẻ, đây có bắt mụ đẻ giùm cho đâu mà rủa đây chết ?

Rồi thị ngoáy lỗ tai ,

– Đây rửa tai để cho nghe mụ chửi đây. Mụ chửi đây thì cũng như mụ chửi mụ. Mụ chửi mụ nghe biết chửa ?

Bà cô già nghe con cháu dở ăn miếng trả miếng thì bỗng giật mình nghĩ lại. Con đĩ dại nói thế mà không sai mới nguy. Mụ lôi tam tứ đại nó ra chửi thì chính nó là cháu mụ , tức là mụ đang chửi tam tứ đại nhà mụ chứ ai vào đây. Đang bù lu bù loa mụ bèn xìu xuống.

Không ngờ cái con dở hơi,hồi nào đến giờ bị la mắng có mấy khi nó mở miệng, có bao giờ nó cãi lại ?. Vậy mà chỉ mới gặp gỡ thấm hơi Chí Phèo có mấy hôm mà đã lây cái tật chưởi “càn”chửi đểu . của gã. Mụ nhớ gã suốt ngày chửi trời, chửi đất, chửi thiên hạ. Gã chửi cả làng Vũ Đại không chừa một người nào. Không ai buồn mở mồm chửi lại gã thì gã lại càng tức mình.Chửi người ta mà người ta không chửi lại thì tức lắm chứ! À! Quân đểu. Hoá ra nó khinh bỉ mình tới mức không thèm mở miệng? Đã thế, ông chữi càn tuốt luốt coi tụi bay có há miệng ra không nào ?

Ai dám mở miệng già hàm với hắn? Chả là từ cái hôm dĩ Ngạc, một mụ già nổi tiếng chanh chua nhất làng mất con gà vừa kín lông măng , mụ ra đường nguyên một buổi để lôi tam đại thằng nào con nào há giọng nuốt hết con gà tròm trèm hai cân của mụ. Của đáng tội. Mụ chửi bâng quơ, chẳng liên hệ đích danh thằng nào con nào ăn cắp con gà của mụ. Có điều mụ cứ chõ mồm thẳng vào cái chòi rách của Chí Phèo mà chửi. . Chí Phèo nằm trong chòi đang cơn say sỉn. Kịp vừa thức dậy, nghe tiếng the thé của người đàn bà nạ dòng. Không thèm mang món võ mồm sở trường của gã như mọi hôm, gã thủng thẳng bước ra đường, bốc ngay một nắm phân chó ngay vệ đường, xông thẳng tới mụ Ngạc còn đang hùng hổ khoa chân múa tay với cái miệng xa xả. Không nói không rằng, gã túm lấy cổ mụ nhét ngay đống phân chó vào cái mồm đang há to của mụ. Bấy giờ gã mới gầm lên:

- Đây,gà của mày để mày nuốt. Ai thèm ăn của mày. Cút mau! Mày làm bố nhức óc, mất cả giấc

ngủ ngon. Bố cho một dao bây giờ.

Đĩ Ngạc kinh hoàng, vừa mửa thốc mửa tháo chạy vội trở về. Từ đó mọi người trong làng cạch Chí

Phèo.Chưa thấy gã từ xa đã lảng cho xa . Lỡ chạm trán không tránh được thì cứ cúi đầu xuống mà chào bác Chí đi chơi ạ!Lại còn cái vụ gã đốt nhà bà lão bán rượu nữa làm thiên hạ càng khiếp. Gã uống rượu hết cả tiền để trả ,gã đòi uống chịu. Bà lão bán hàng cứ một mực năn nỉ gã trả, nếu không thì bà hết vốn. Thế là gã nổi cơn gió chướng, cho là bà lão dám khinh hắn vì mấy cút rượu. “ Tao đã quỵt mụ xu rượu nào chửa? “ Gã gầm lên. Đã thế, gã châm lửa đốt nhà mụ cho biết tay. Cũng may,ban ngày ban mặt, có hàng xóm xúm lại cứu kịp. Nếu không dám có án mạng. Mọi người từ đấy mặc hắn . Không dại dây với phường vô lại. Người ta thầm nghĩ trong bụng . Nếu không thì cũng bảo dạ:’ tránh voi chẳng xấu mặt nào’.

Chửi mãi không người đối chất thì gã đi chửi trời chửi đất. Gã chửi đến tiên nhân của gã,bố mẹ gã, “thằng nào con nào” lỡ đẻ ra gã,quăng gã ra đầu đường xó chợ thất bất nhân ác đức.. Rồi gã tự chửi gã, sống đếch gì mà lúc nào cũng thèm chửi, thích chửi. Chửi quá, mồm miệng đâm khô đắng , nhạt thếch, thế là lại thèm rượu với thịt chó, hai cái món sao nó hợp với nhau thế.

Mụ cô già nhớ mài mại về Chí Phèo, thằng vô lại, thằng cào mặt ăn vạ như vậy. Thôi chết! Nguy hiểm quá. Cái con đĩ dở hơi này đã học mót được nghể chửi của gã , thì có đay nghiến chì chiết với nó chắc không ăn thua, có khi nó nổi điên lên bắt chước Chí Phèo cho một mồi lửa vào mái rạ thì còn chỗ đâu mà chui ra chui vào.. Đành phải tìm cách khác mềm mỏng hơn. Cái con này ruột để ngoài bụng, có cái ấy không dính vào da chắc nó cũng đem cho,không thì rơi rớt. Câu” mật ngọt chết ruồi,lạt mềm buộc chặt “ thật không sai , đứa nhẹ dạ lại dễ bảo.. Mụ nhỏ nhẹ lên tiếng dỗ dành thị Nở:

- Thôi, con ạ!Mới sáng ra chưa ăn uống gì mà mày thổ thế là mày ốm nặng . Ốm thì ở nhà nghỉ. Hết

ốm rồi hẵng đi làm. Hôm nay mày có buổi làm nhà viên ngoại Tú phải không? Để tao đi làm thay cho mấy bữa kiếm tí gạo. Mà mày bảo hôm nọ thằng Chí Phèo nó cũng thổ là thổ thế nào? Thằng con hoang lưu manh ấy , hết ngày này qua ngày khác chỉ biết rượu với thịt chó rồi đi chửi đổng , chẳng làm ăn gì, độc có mỗi một nghề cào mặt ăn vạ kiếm ăn ,.Cái hũ chìm ấy có bao giờ thấy nó thổ?

Thị Nở thấy bà cô dịu giọng thì cũng xẹp xuống. Thì ra thị ưa ngọt. Thị bắt đầu kể:

- Tại mụ hết! Mụ mồm năm thì tôi mới miệng mười. Mụ biết điều thì con Nở này đôi co với mụ làm gì? Cũng tại mấy hôm mụ đi vắng! Tôi đi làm về ra bờ sông kín nước…

- Ngày nào mày chả đi kín nước!Thì lấy nước xong thì mày về, chẳng lẽ mày lại ngủ ngoài đó?

- Ờ, tôi ngủ ngoài đó...

Mụ trố mắt lên:

- Ơ kia. Con này đến lạ. Con gái con đứa có nhà cửa đàng hoàng không ngủ lại ra ngoài bờ sông ngủ bụi là thế nào?

- Vậy mới thành chuyện! Số là tại đêm ấy giăng sáng vằng vặc. Giời lại nóng nữa. Cái chòi ở nhà chật chội nực nội, muỗi nhiều như trấu. Mụ lại không có nhà . Tôi kín nước xong thì tôi tắm. Tắm xong ngồi lại bờ sông thấy mát mẻ. Đang tính lấy nước xong thì về ngủ. Rồi chợt nghĩ về cũng chỉ ngủ mà ở đây cũng ngủ. Thế thì ngủ quách ở ngoài này còn thoáng mát hơn. Chỗ này chênh vênh cuối làng, bao nhiêu năm có ai ra vào đây lúc đêm hôm khuya khoắt? Mỗi mình gã Chí Phèo có cái chòi ở gần thì lúc nào mà gã chả say. Khi thì gã dấm dúi dựa vào bờ vào bụi.Nếu có lần mò được về tới nơi thì cũng chân nam đá chân xiêu chui ngay vào lều của hắn mà ngáy chứ ra đây làm gì? Bởi thế, tôi mới đi tắm, rồi tuột phăng yếm ra mà ngủ cho thích…

- Mày tuột yếm ra ? Mày ở trần ngủ?Gớm, sao lại có đứa con gái nết na đến thế. Nó đi về nó thấy vú

vê mày bỏ thỗn thện ra nó mới lần mò tới chứ gì?Rồi làm sao mày thấy nó thổ?

- Chẳng hiểu làm sao hôm ấy thằng trời đánh lại mò mẫm ra bờ sông. Thế mới sinh chuyện.

- Sinh chuyện ấy à? Nó thấy mày tênh hênh ra , thằng vô lại đó có gì mà nó tha nó cbừa. Rồi nó uy hiếp mày ra sao??

Thị Nở từ từ nói:

- Mát mẻ dễ chịu quá, tôi dựa vào tảng đá mà chợp mắt. Đang ngủ thì bỗng dưng thấy có vật nặng đè lên người. Giựt mình thức giấc tưởng bị bóng đè thì hoá ra là Chí Phèo.Mồm gã sặc hơi rượu (lúc nào mà gã chẳng sặc hơi rượu). Gã đè nghiến tôi xuống, một tay gã thoa bóp ngực tôi , tay kia gã kéo váy lên …

- Giời ơi! – Bà cô kêu lên - Thế mồm miệng mày đâu mà không biết kêu làng? Tay chân để đâu không biết chống lại nó ?

- Chống à? Mụ ra đó mà chống. Có ăn thua ! Tôi hét lên bảo gã - Ơ lão Chí này làm gì lạ thế? Có buông ra không thì bảo, tao kêu làng bây giờ. –Gã lại càng đè chặt tôi xuống khoá tay lại và cười hềnh hệch:

– Mày có giỏi thì cứ kêu làng đi! Chỗ này vắng có chó nó nghe. Có nghe thấy cũng đếch thằng nào dám vác mạng tới. Mày không nghe danh Chí Phèo này à?Thằng nào trong làng Vũ Đại này dám đụng tới ông Chí Phèo? Này! Có cần tao kêu phụ cho.

- Rõ khổ!Rồi nó làm gì? – Bà cô lên giọng thảng thốt.

- Làm gì à?Nó đè ngửa ra lại còn phải hỏi? Nó làm cái trò mà cái lũ chó giái phải gió nào trên đời này chả làm? Tôi đã cố kêu làng thật to. Nhưng rồi hắn đã nhấp nhỏm trên bụng rồi, gã kêu làng còn lớn hơn nữa . Gã sợ gì ai?Thế là tôi đành chịu thua ,thôi mày muốn làm gì thì mặc xác mày..Rồi tôi khóc.

- Thế nó còn nói gì nữa?

- Gã bảo có giỏi thì cứ kêu làng nữa đi. Làm gì phải khóc. Mày khóc thì tao sợ mày sao? Tôi bảo không sợ , nhưng anh lấy mất cái ấy của tôi rồi. Gã chề môi ra:” Gớm, đồ lọ lem mà cứ làm như cái của mày báu lắm đấy mà đòi giữ.” Nhưng rồi gã lại nói tiếp: “Ấy,rồi tao kiếm cái gì bù lại cho.Thằng này ăn vạ bọn nhà giầu chứ đếch thèm giựt của nhà nghèo Tao cũng không ngờ ở trên đời chó má này còn có lắm điều hay thế. Cứ tưởng chỉ rượu với thịt chó là nhất. Sống trên đời miếng dồi chó. Khà khà, đàn bà hoá ra cũng là miếng mồi ngon nhẻ?

- Vậy là mày đồng tình với nó rồi, còn hiếp đáp nỗi gì ? Đúng là quân động cỡn !

- Mụ chỉ gỉỏi được cái nỏ mồm. Có quân đểu nào nó đụng đến không chừng mụ cứ là ngoáy như con choi choi ấy chứ chả động cỡn không .Xong rồi thì tôi thấy chuyện đó cũng thường , lại hay hay, rồi thấy gã cũng có vẻ hiền, không hung dữ như người ta nói. Kéo váy xuống đuổi gã cút đi cho người ta ngủ thì gã kêu tao đau đầu quá, gã bắt đầu thổ. Rồi tự dưng gã ốm. Gớm ! Tôi tưởng gã chết ở đây thì lôi thôi to. Tôi phải đưa gã về lều, tội nghiệp gã, tôi nghĩ gã uống nhiều rồi lại phí sức nên chắc bị gió máy gì đó. Tôi chạy về nhà lấy một nắm gạo, mò được mấy củ hành. Thế là tôi nấu cháo hành cho gã ăn giải cảm. Rồi gã hết ốm Gã nói năng tốt hơn..Gã không gọi tôi bằng mày nữa . Gã bảo đằng ấy sang đây ở với tớ một nhà cho vui. Cũng tại mụ không có nhà . Tôi thấy ở một mình cũng buồn, nên sang nấu cơm cho gã ăn. Gã bảo : nếu được mãi thế này thì thích. Hay là đằng ấy về nói với mụ già rồi qua ở hẳn với tớ. Mình là một cặp cũng xứng. Rồi tôi về tôi nói với mụ. Mụ lại xỉa xói tôi là ai lại đi lấy gã Chí Phèo. Tôi qua bảo gã vậy thì gã tức. Gã đi uống rượu cho thật say.Gã bảo chúng nó dám khinh ông là thằng bất lương à . Gã lại chửi vung xích chó. : “Tiên sư đứa nào lấy mất lương thiện của tao , tao phải giết nó lấy lại lương thiện “. Gã cứ lẩm bẩm :” đòi lương thiện. Tao phải đi đòi lương thiện”. Rồi lấy dao đòi đâm chết cả nòi một ai đó. Rồi gã đi đánh nhau với Bá Kiến. Rồi gã lăn ra chết.

- Giời ơi là giời ! – Như trời sập,bà cô già bưng mặt khóc – vậy là mày ngủ với nó suốt tuần. Giờ nó

chết rồi.Mày thì lại thổ.Mày ễnh bụng ra. Mày chửa hoang . Cái nhà này thật là vô phúc. Mày chẳng đếm xỉa gì đến lệ làng phép nước sốt. Cưới chưa theo, cheo chưa nộp. Lại thêm tội không chồng mà chửa. Bán xới cái xó vườn này đi cũng chưa đủ nộp phạt vạ con ơi ! Tưởng đã nhịn thì nhịn hẳn. Mày chửa thì có nước ra ngoài đường ở. Không phải thế là hết. Người ta sẽ đem mày ra bắt quỳ giữa đình làng. Người ta đánh đập tra khảo mày, bắt mày khai ra cái thằng đã ngủ với mày. Rồi người ta gọt đầu bôi vôi, đội mo cau vào mặt mày , dong đi khắp làng để thiên hạ phỉ nhổ vào mặt mày. Sẻ không còn ai thèm thuê mướn mày . Không có cơm ăn, rồi tao với mày chỉ còn nước bỏ làng bỏ xóm dắt díu nhau đi ăn xin thôi. Giời đất này thì còn mặt mũi nào nhìn ai nữa.

Thị Nở nghe bà cô nói cũng đâm lo. Lúc quấn quýt với lão Chí Phèo thì thích thế, thị quên béng, chả nghĩ ngợi gì đến chuyện khác. Chuyện ấy hay thế mà bây giờ rõ khổ thân chưa ! Cái lão Chí Phèo lì lợm là thế, chẳng biết sợ trời sợ đất, bỗng dưng nổi điên đi đánh nhau với Bá Kiến rồi lăn ra chết, làm tội trên đầu thị. Phải chi gã còn sống thì hai đứa cứ ở quách với nhau thì đã sao ? Làng xóm bắt lễ thì cứ bảo mình nghèo, cho họ chén cháo thí với cốc nước vối là xong. Chả lẽ họ giết mình. Nhưng bây giờ thì gã chết toi rồi.Thị liếc nhìn mụ cô già, lại nhìn xuống bụng. Thị không ngờ hậu quả ghê gớm đến thế . Vậy lỡ có chửa thì làm sao ? Chết ! không thể để dân làng hay chuyện. Chí Phèo không có mà mình có chửa thành chửa hoang. Bây giờ , chuyện này chỉ còn mỗi thị và mụ cô biết Làm sao giữ kín ? Trong đầu lại thoáng hiện ra cái lò gạch cũ bỏ hoang cạnh bãi tha ma, xa nhà cửa và vắng người qua lại.

( (Xem tiếp chương 2)